Başkalarını ıslah etmeniz için kendinizi ıslah etmeniz icap eder.
Bir adamın şöhretine görünüşüne aldanmayınız. Bir insanın namaz ve niyazına bakmayınız,aklına ve doğruluğuna bakınız.
Kalplerinizin nefret ettiği insanlardan sakınınız.
Bugünün işini yarına bırakma.
Şerri bilmeyen onun damına düşer.
Dünyaya az meylet,hür yaşarsın.
Pişmanlık duymayanın günahı affolunmaz.
Ey İnsanlar! Yerlerinizi temiz tutun. Hal ve tavırlarınızı güzelleştirin. Rabbinizin gazabından korunun ve kadınlarınıza "kıbtiye" denen ince elbise giydirmeyin. Çünkü o vücudun rengini gösterir.
Sırrını ketmeden kendine hakim olur.
İnsanların en akıllısı insanların harekatını en iyi takdir edendir.
İş bir kere geri kalırsa hiçbir vakit ilerlemez.
Bir sual soran adamın sualinden onun seviye-i akliyyesini anlarım.
Günah işlemekten vazgeçmek,tövbe ile uğraşmaktan daha kolaydır.
Bana hatalarımı gösteren adamdan Allah razı olsun.
Sizler harp meydanlarında öldürülenler için "falan şehid edildi" diyorsunuz. Böyle söylemeyin. Ne biliyorsunuz belki o para kazanmak için ve ticari kazanç elde etmek için bu yola düşmüştür. Öyleyse,Allah Rasulü'nün dediği gibi "Her kim Allah yolunda öldürülür veya ölürse,o cennettedir" deyin.
Sade bir hayat yaşayın ve yabancıların yaşantılarını taklit etmeyin. Zorbalarla hemdem olmayın. Aranızda haçın yükselmesine izin vermeyin. İçki sofralarına oturmayın. Hamamlara peştemalsiz girmeyin.
Kadınlarınızı hamama göndermeyin.
Birisi çıkıp "ben hicret ettim" diyor. Halbuki hicret etmemiştir. Çünkü hicret edenler günahları terkedenlerdir. Bazıları da "biz cihad ettik" derler. Cihad,Allah yolunda düşmanla çarpışmak ve haramları terketmektir. Bazı kimseler öyle güzel savaşırlar ki karşılığında hiçbir kazanç ve şöhret istemezler. Savaşta öldürülmek sıradan bir ölümdür. Ama kişi ne için öldürülmüşse ona göre karşılık görür.
Ey insanlar! Kalplerinizi doğrultun ki dış görünüşünüz de doğru olsun. Ahiretiniz için çalışın ki,dünya işleriniz de yoluna girsin.
Cennetin yolunu arayan cemaate sarılsın. Şeytan tek kişiyle beraberdir.
İyiliklerine sevinen,kötülüklerine üzülen kişi mümindir.
Ey insanlar! Aşırı tamahkarlık ve ihtiras fakirliktir. Kimseden birşey istememek de zenginliktir. Şunu iyi biliniz ki,biriktirdiğiniz serveti yiyemiyeceksiniz ve umduğunuz gayeye ulaşamıyacaksınız. Siz bir yalancı dünyadasınız. Her biriniz kendi sıranızı beklemektesiniz. Rasulullah(sav) zamanında kim ne yapıyorduysa,ilan-ı vahy hemen onun boyasını ortaya çıkartıyordu. Gizli açık hiçbir kötülük karşılıksız kalmazdı. Bugün ise vahy kesilmiştir. Bize iyi görünmeye çalışınız. Zira içinizi ancak Allah bilir. Kim açık olarak bir kötülük yapıpta, kalbinin iyi olduğunu söylerse o kimseye inanmayınız. Açık olarak iyilik yapan kimseyi ise iyi biliriz. Biliniz ki,aşırı ihtiras ve tamahkarlık münafıklığın bir dalıdır.
Allah'a ait olan devlet malını koruma hususunda kendimi yetimin malını korumayı üstlenmiş bir kimse gibi görüyorum. İhtiyacım olmadıkça ona el sürmem,muhtaç olursam aşırıya kaçmadan bir miktar kullanırım.
Ey Sa'd Allah Rasulünün dayısı olman,Rasulullah'ın sohbeitnde bulunman seni yanıltmasın. Allah ile kulları arasında soyluluk değil ona yapılan taat geçerlidir. Allah nezdinde insanların soyluları ile hakir görünenleri eşittir. Zira Allah hepsinin Rabbidir. Onlar da Allah'ın kullarıdır. Üstünlükleri sahip oldukları takva nispetindedir. Peygamber efendimizin peygamber olarak gönderildiği andan aramızdan ayrıldığı zamana kadar ki süresini gördün. Buna dikkat et! O'nun yoluna tam uygun hareket eyle.
Allah'ın nimetlerine sevinirken sizden geri alınması ihtimaliyle korku içinde bulunmanızı tavsiye ederim. Zira nimeti küçümseyip kadrini bilmemek kadar,nimetin elden gitmesine sebep olan birşey yoktur. Nimete karşı şükretmek ise nimetin devamını,hatta daha çoğalmasını sağlar.
Ben sizin zalimlere,hakkı gasbedenlere dayanıp güvenmenizden korkuyorum. Servet sahiplerine de bağlanmayın. Ku'an'a sarılın. Aydınlık ve şifa ondadır. Onun ötesi sapıklıktır.
Kendini ve maiyyetindekileri hayra alıştır. Hayırla işe başla. Şunu iyi bil ki her işin bir hazırlık devresi vardır.Hayrın hazırlığı,elde edilmesi ise sabırladır. Sabır başına inebilecek musibetlere katlanmandır. Bu sabır sana Allah'tan korkmanı sağlar.
**********
Çok gülenin heybeti azalır. Mizah yapan hafife alınır. Çok konuşanın hatası da çok olur. Hatası çok olanın hayası azalır. Hayası az olanın verâsı az olur. Verâsı az olanın da kalbi ölür.
Allah'ın;batılı terkederek öldüren,hakkıda zikretmek suretiyle dirilten kulları vardır. Bunlar iyiliğe yöneltikdiklerinde rağbet ederler,kötülüklerden sakındırıldıklarında da sakınırlar. Korkarlar emin olmazlar. Gözleriyle görmedikleri halde yakinen inanırlar. Korku onları ihlaslı yapar. Ebedi olan iç faniyi terkederler. Haya onlar için nimet,ölüm bir şereftir. Hurilerle evlendirilirler,ölümsüz gençler onlara hizmet ederler.
Kitaplarla ve ilimle dolunuz,ilim pınarı olunuz. Allah'tan hergün rızkınızı isteyiniz. Tevbe edenlerle oturunuz. Çünkü onlar kalbi yumuşak olanlardır.
Allah'tan korkan intikam almaz. Takva sahibi olan günah işleyemez.
İnsanlara karşı insaflı olanlar,işinde başarılı olurlar. İbadet edince aşağılanmaz,iyiliğe,günahla yücelmeden daha yakındır.
Kişinin şerefi takvasıdır. Soyu,dini,insanlığı da ahlakıdır. Sen Farslı,Acemli ve Nabatlı birinden daha hayırlı değilsin. Üstünlük ancak takva iledir.
Hikmet yaş büyüklüğünde değildir. Ancak o Allah'ın dilediğine verdiği bir ihsanıdır. Aşağılık ve kötülenen önemsiz işlerden sakının.
Şunu iyi biliniz ki;bir zalime karşı hakkı haykırmak,kişinin ölümünü yaklaştırmayacağı gibi,rızkına da engel olmaz. Kul ile rızkı arasında bir perde vardır. Kul sabrederse rızkı onu arar ve bulur. Acele edip o perdeyi yırtsa bile daha fazlasını elde edemez.
***
Erkekler ve kadınlar üç gruptur. Üç grup kadın şunlardır:
Dindar,iffetli,yumuşak,sevimli ve doğurgan kadınlar. Bunlar kocasının zararına çalışmaz,sıkıntılı günlerinde yardımcı olur. Bunları çok az bulursun.
Sadece bir kap olan kadınlar. Bunlar çocuk doğurmaktan başka işe yaramazlar.
Bir de kocasının boynuna bir bukağı gibi olan kadınlar. Allah bunları dilediğinin boynuna geçirir,dilediği zaman da çıkarır.
Üç grup erkekte şunlardır:
İffetli,yumuşak görüş sahibi ve kendisine danışılabilecek olanlar. Bunlar başlarına bir iş geldiğinde kendi akıllarıyla onu hallederler.
İkincisi,herhangi bir görüş sahibi olmayan erkeklerdir. Bunlar başlarına bir iş geldiğinde meseleyi görüş yerinde olan ve danışılacak kimseye ileterek hallederler.
Üçüncüsü ise görüşü olmayan ve şaşkın kimselerdir. Bunlar da herhangi bir yol gösterene de itaat etmeyen kimselerdir.
***
Midenizi tıka basa doldurmayın. Zira namaza karşı tembellik yapar,vücudunuza zararlıdır ve hastalıklara sebep olur. Ölçülü olunuz. Bu hem israftan uzak vücut için yararlı hem de ibadetlere karşı güç vericidir. Kul arzu ve isteklerini dinin önüne geçirdiği zaman helak olmuştur.
